تطبیق دادن چشم برای دیدن اشیا در فواصل مختلف از وظایف عدسی چشم است.در واقع سلول های شفاف عدسی که از جنس پروتئین هستند، نور را از خود عبور می دهند و به انعکاس تصویر روی شبکیه منجر می شوند، اما با بالا رفتن سن، سلول های داخل عدسی مانند همه جای بدن فرسوده می شود که حاصل آن کدرشدن عدسی چشم و در اصطلاح، به شکل مروارید درآمدن آن است که متخصصان چشم به آن آب مروارید یا کاتاراکت اطلاق می کنند.
بر خلاف تصور عامه که آب مروارید را از بیماری های چشمی دوران پیری می دانند، اما در برخی موارد، عوامل مستعد کننده آب مروارید با بروز زودهنگام خود به ابتلای این بیماری در جوان ها منجر می شود.
دکترمهدی خداپرست زواره با تاکید بر این که مهم ترین علت بروز آب مروارید افزایش سن است، می گوید: اما از دیگر عوامل ایجاد آن ابتلا به بیماری های سیستمیک مثل دیابت، بیماری های روماتیسمی و التهاب های چشم، همچنین ضربه وارده به چشم و مصرف داروهایی مثل داروهای استروئیدی (کورتونی) است.
از سوی دیگر مواجهه با اشعه ایکس، امواج میکروویو، مادون قرمز و نور خورشید نیز می تواند از دیگر عوامل ایجاد آن باشد. بر این اساس، افرادی که طی دوران جوانی در مواجهه با این عوامل قرار بگیرند، مبتلا به آب مروارید زودرس می شوند.جالب آن که برخی بررسی ها نشان می دهد که سیگار کشیدن نیز می تواند از عوامل مستعدکننده برای ابتلا به آب مروارید باشد و بر این اساس، بر ترک مصرف سیگار تاکید می شود.
آب مروارید شغلی
از آنجا که ژنتیک بویژه در موارد مادرزادی می تواند در بروز آب مروارید تاثیر گذار باشد، کودکانی را می بینیم که با این بیماری به دنیا می آیند. در واقع عدسی چشم چنین کودکانی در بدو تولد کدر است و این کدورت مانع تشکیل تصاویر واضح روی شبکیه می شود و زمینه ابتلا به تنبلی چشم را در این کودکان فراهم می کند.
البته در موارد دیگری، آب مروارید به دلایل شغلی ایجاد می شود. آن هم در کسانی که با منابع انرژی حرارتی شدید مانند کوره ها سر و کار دارند یا در شیشه گری ها که مدام با نور مادون قرمز کار می کنند. حتی در کسانی که شغل شان با تنور باشد آب مروارید دیده می شود. از سوی دیگر، کسانی که در آفتاب و تماس حفاظت نشده اشعه آفتاب کار می کنند نیز استعداد بیشتری به آب مروارید نشان می دهند.
اولین نشانه های آب مروارید
اولین علامت ابتلا به آب مروارید به صورت کاهش دید احساس می شود که دکتر خداپرست با اشاره به آن توضیح می دهد: کاهش وضوح تصاویر و اختلال در درک جزئیات اشیاء از فاصله دور نیز می تواند از دیگر تظاهرات آن باشد. دوبینی، کاهش دید شبانه، حساسیت به نور زیاد و پخش نور نیز از دیگر علائم ابتلا به کاتاراکت است.
سپری در مقابل آب مروارید بسازید
دکتر خداپرست با تاکید بر این که تاکنون اثر تغذیه بر بروز آب مروارید اثبات نشده، می گوید: اما در بعضی تحقیقات به موارد خاصی اشاره شده است؛ یعنی بر تغذیه مناسب به همراه استفاده از میوه و سبزیجات و مواد غذایی که به اصطلاح سرشار از آنتی اکسیدان است برای پیشگیری از ابتلا به آب مروارید تاکید شده است، اما بدون شک استفاده از عینک های آفتابی، کنترل دقیق بیماری های سیستمیک مثل دیابت و معاینات مکرر چشمی در بیمارانی که عفونت و التهاب چشمی دارند یا از داروهای خاصی مثل کورتون استفاده می کنند، می تواند در پیشگیری از این بیماری موثر باشد.
به همین دلیل متخصصان چشم توصیه می کنند در معرض نور آفتاب قرار نگیرید و اگر مجبورید در مقابل آفتاب باشید از عینک دودی مناسب و استاندارد و کلاه لبه دار که از چشم ها در مقابل آفتاب محافظت کند، استفاده کنید.
آب مروارید پس از درمان عود نمی کند
بر خلاف تصور بسیاری از افراد، لیزیک روش درمان کاتاراکت نیست و به گفته دکتر خداپرست، جراحی برای گذاشتن لنزهای داخل چشمی تنها روش موثر برای درمان آب مروارید است.
این جراح قرنیه اظهار می کند: نوع عمل جراحی در موارد زودرس با موارد ناشی از افزایش سن متفاوت نیست، اما با توجه به میزان فعالیت افراد جوان و نیازهای بینایی، انتخاب نوع لنز داخل چشمی پس از عمل جراحی از نکات مهم است. مثلا استفاده از انواع خاص لنز می تواند باعث اصلاح دید دور و نزدیک همزمان شود.
نکته خوب آن که پس از عمل جراحی کاتاراکت عود وجود ندارد، اما در بعضی موارد ایجاد کدورت لنز داخل چشمی رخ می دهد که با روش های لیزری این کدورت برداشته می شود.
از چشمان خود مراقبت کنید.
منبع:خونواده ایرانی
